Sony in zwaar weer | 22-09

Heeft Sony ooit zo’n blunderjaar gehad als dit? Ik kan het me nauwelijks heugen. Concord, de game die twee weken geleden na luttele weken alweer offline werd gehaald, zou mogelijk honderden miljoenen dollar hebben gekost - misschien zelfs veel meer dan het budget (220 miljoen dollar) van de Nederlandse blockbusterhit Horizon Forbidden West. Tijdens een opname van de podcast Sacred Symbols liet gamejournalist Colin Moriarty zich ontvallen dat de game intern als ‘de toekomst van PlayStation’ werd gezien. Enorme investering, enorme hoop - en dat voor een eindresultaat dat door de meeste spelers als vlees noch vis werd ervaren.

Het was niet de enige blammage voor Sony. Ook de introductie van de PlayStation 5 Pro kwam het bedrijf op hoon te staan: te duur, voor te weinig prestaties. De lekken over remasters van games die nog geen tien jaar oud zijn waren daarna niet echt de beste manier om gamers alsnog te charmeren. En nu werd Astro Bot, een ode aan dertig jaar PlayStation, goed ontvangen - maar vooral om de enorme nostalgie voor series die al jaren in Tokio op de plank liggen. (Kotaku vond daar het zijne van.)

Het voelt als een pijnlijke reeks slechte beslissingen die nu bovenop elkaar vallen, en de val van het bedrijf in de ogen van het publiek groter maken. Zelf vraag ik me af wat ik er van moet denken; het voelt alsof Sony te gretig markttrends heeft vastgegrepen, waar het jarenlang zelf de toon zette. Of was die toon - die grote, cinematische blockbusters met sterke verhalen - stiekem een fuik? Een deel van de liefde voor Astro Bot komt ook uit de opluchting van veel gamers om eens een PlayStation-game te hebben die níet in de God of War/The Last of Us-mal zit. Maar heeft Sony nog wel in huis wat nodig is om andersoortige games te maken?

Ik vind het moeilijk. Vooral ook omdat ik Astro Bot stiekem niet zo leuk vindt. Creatief, ja. Maar het voelt tegelijk als het na-apen van een Nintendo-formule voor 3D platformers, een formule waar ik weinig liefde bij voel. De nostalgie doet me wel wat, maar ik merk dat ook ik nu snak naar een nieuwe game in een serie als Jak, de lieve platformer-turned-GTA-achtige fantasyreeks die ik als tiener speelde. Ratchet and Clank is toch niet hetzelfde.

Soms vraag ik me af: hoe zouden al die oude gameseries er nu uitzien, als men er op voort bleef borduren? Nintendo bracht de eerste Legend of Zelda in 1986 uit, maar had misschien wel zijn grootste succes met de Zelda van 2017. Sony liet zelf zien wat zo’n iteratieproces kan doen voor een God of War. Kan het die oude stal niet eens onder de loep leggen? Zoeken naar wat die games goed maakte? En daar ‘iets’ mee doen?

Ja, het gevaar van het uitmelken van nostalgie ligt op de loer, zoals De Standaard-collega Marijn Lems laatst tegen me zei. Dat we alleen maar een eindeloze stroom retro-kopieën te verduren krijgen. Maar dat hóéft natuurlijk niet. Er ligt zoveel oude gameplay te versloffen die je kan klaarstomen voor het heden. Als trendjagen en formulewerk niet meer loont voor een zo lang al toonzettend bedrijf - waarom niet?

Het eindeloze gemekker over inclusiviteit in games en waarom dat ‘slecht’ is is normaal al vermoeiend, maar helemaal als je dezelfde soundbites hoort over een gameserie die nooit niet-’woke’ geweest is. Het is geen geheim dat een preview van Dragon Age Origins mij ooit terugsleepte naar de gamingwereld: je kon er een vrouw in spelen die een relatie heeft met een vrouw, iets wat lang onmogelijk leek. Ik heb me daarom zelden meer betrokken gevoeld bij de games van een bedrijf als het werk van BioWare, en met mij zijn er veel anderen die er liefde voor hebben. Gewoon, omdat de ontwikkelaars zo hard hun best doen om ons ook deel te maken van het medium.

Verpest BioWare zijn geweldige fantasyserie door borstamputatielittekens en cellulitis toe te voegen aan de mogelijkheden voor het bouwen van je personage? Natuurlijk niet. En er is weinig zo bizar en wereldvreemd als de opmerking dat Dragon Age: The Veilguard beter zou zijn zonder de voor BioWare typerende romances (waaronder, natuurlijk, veel LHBT-mogelijkheden). Liefhebbers zullen ook fronsen om de bewering dat amputatielittekens ‘niet kunnen’ omdat er ‘magie is in deze wereld’ - want zo werkt Dragon Age-magie helemaal niet.

Maar goed, dat bewijst dan ook weer: veel van deze klagers weten eigenlijk weinig af van de games en series waar ze over zeuren. Het gaat niet om een zucht naar authenticiteit of een wens dat makers kunnen maken wat ze willen, zonder gedwongen te worden een diversiteitsagenda te volgen. BioWare is gewoon een links gamebedrijf: altijd al geweest. Je mag je daar niet thuis voelen - maar ze doen niks dat ze vijftien jaar geleden niet al deden.

Enfin, de previews voor de game zijn zeer positief. Ik kan niet wachten; voor mij is dit hét game-event van het jaar.

De sluiting van Dutch Game Garden was afgelopen week onderwerp van gesprek op het vragenuurtje van de gemeente Utrecht. Interessant, voor wie zich afvraagt hoe de gemeente tegenover de sluiting staat.

DGG en de provincie (dus niet de gemeente) Utrecht zouden al jaren spreken over het verdienmodel, dat altijd hevig heeft geleund op subsidiegeld vanuit provincie en gemeente. De provincie wilde volgens de gemeente dat DGG meer geld zou ophalen uit de Nederlandse game-industrie, om zo minder afhankelijk te worden van subsidiegelden. DGG slaagde er niet in om andere inkomstenbronnen aan te boren - waaronder nationale of Europese subsidies.

De gemeente vindt dat hun rol is uitgespeeld, na meerdere gespreksrondes. De kans op een redding lijkt klein. De Nederlandse game-industrie had nooit veel geld om in zichzelf te investeren; hoewel een cultuurverandering richting meer solidariteit de afgelopen jaren enige verlichting bracht, is er in het huidige klimaat waarschijnlijk weinig geld over om op te halen. Sponsoren zoeken blijft lastig voor nationale organisaties die de lokale gamemakers bedienen.

Wel dienen zich de eerste tekenen aan dat bepaalde functies van de DGG door belangenkoepel Dutch Games Association worden opgepakt of zelf ingevuld. DGA kondigde afgelopen week een mentorschapsproject aan voor jonge game-ontwikkelaars. Daarmee zullen ze waarschijnlijk iets van het verloren netwerkkapitaal van de Game Garden kunnen ondervangen.

• Nintendo klaagt de makers van de Pokémon-achtige game Palworld aan om overtreding van verschillende patenten. Volgens ingewijden houdt Nintendo er een omvangrijke stal aan patenten op na die het selectief toepast om concurrenten op de knieën te dwingen, voegt 404Media toe.

• Sony kondigde twee weken geleden de PlayStation 5 Pro aan, een nieuwe, sterkere versie van zijn hoofdspelcomputer. Het prijskaartje van 800 euro zonder diskdrive leidde tot veel boze gamers.

• Alle medewerkers van game-uitgever Annapurna Interactive zijn vertrokken, na een geschil met moederbedrijf Annapurna Pictures over verdere onafhankelijkheid, schrijft Bloomberg. Een flinke klap voor iedereen die van artistieke, intellectuele gameproducties houdt; vooralsnog zijn de gamemakers die al contracten hebben lopen bij Interactive veilig. (Remedy, dat afgelopen maand een contract afsloot met Annapurna, is veilig omdat hun deal bij het moederbedrijf ligt.)

• Unity, fabrikant van gamemaaksoftware, heeft zijn controversiële nieuwe verdienmodel laten varen. Vorig jaar kondigde het bedrijf aan dat gamebedrijven zouden moeten gaan betalen voor elke installatie van hun games door een consument. Het leverde Unity enorme reputatieschade op, waarna het bestuur stilletjes vertrok. De nieuwe ceo hoopt met deze beslissing weer vertrouwen terug te winnen.

• Microsoft ontslaat opnieuw honderden werknemers bij de Xbox-tak. Het zou gaan om zo’n 650 man, voornamelijk in ondersteunende functies. Eerder dit jaar ontsloeg Xbox al 1.900 werknemers.

• Intel wilde graag de chips leveren voor de aanstaande PlayStation 6-spelcomputer, maar Sony zag het anders. Volgens Reuters koos de PlayStation-maker voor chipfabrikant AMD, onder meer omdat AMD ook voor de PS5 leverde en het daarom gemakkelijker is om games van het ene systeem op de ander speelbaar te maken.

• Het derde deel van de door velen geliefde Star Wars Jedi-reeks zal de laatste zijn, liet maker Respawn zich ontvallen.

• De Borderlands-verfilming is inderdaad een grote flop: de film haalde in totaal slechts 31 miljoen dollar binnen, op een budget van 155 miljoen. De film zat jarenlang ‘vast’ en zou meermaals zijn omgegooid, met teleurstellende resultaten.

• Na lange tijd kregen we afgelopen week tijdens Netflix Geeked Week eindelijk beelden te zien van de aanstaande Devil May Cry-anime. Pikant voor ingewijden: Johnny Yong Bosch, de stemacteur van DMC-antiheld Dante’s neefje Nero in de games, neemt ditmaal de hoofdrol op zich.

• Video-essayist Jacob Geller en zijn team onderzoeken de legendarische deconstructivistische militaire shooter Spec Ops: The Line in hun Something Rotten-podcast.

• Wat zijn de honderd beste games die je nú kunt spelen? Ik ben het niet helemaal eens met deze Eurogamer-lijst, maar hij is wel leuk.