Niet schrikken, we zitten nu halverwege de console-cyclus | 25-2

Het is, zoals nieuwsdiensten in heel Nederland op dit moment verzuchten, weer kwartaalcijfertijd. De eerste van het nieuwe jaar. Dat betekent nieuws over hoe goed het al dan niet gaat met alle grote gamebedrijven. Zo kon YouTuber Jorraptor al uit de cijfers van Rockstar ontwaren dat GTA 6 in ieder geval niet begin 2025 uitkomt.

Maar het nieuwsje dat het meeste stof deed opwaaien, was de update over de PlayStation 5. Die vliegt niet zo hard de winkel uit als de PlayStation 4, en, paniek: Sony zegt dat de spelcomputer nu in de tweede helft van zijn leven zit, en dat het verwacht vanaf nu steeds minder exemplaren te verkopen.

Nou ja, ‘paniek’. Wie de geschiedenis van spelcomputers kent, zal een beetje verbaasd naar het opgewonden geklets over dat staatje hebben gekeken. Doorgaans gaat een nieuwe spelcomputer zo’n 7 jaar mee, soms iets meer, soms iets minder. Tegen die tijd hebben makers alles uit zo’n ding geperst wat mogelijk is en is er weer méér nodig. De PlayStation 5 kwam uit op 12 november 2020, en helaas: de tijd gaat hard, we worden allemaal oud, en de PlayStation viert binnenkort zijn drie-en-een-halfste verjaardag. Precies halverwege die zeven jaar, dus. We zitten gewoon op schema.

Verder liet PlayStation weten dat we het komende jaar ‘geen games op basis van bestaande IP’ van ze kunnen verwachten. Geen God of Wars, geen Horizons, geen Spider-Mans. Betekent dat ook helemaal geen nieuwe games meer van Sony dit jaar? Dat weet ik niet. Er staat niks groots op de planning. Vermoedelijk zullen we pas in juni meer weten.

Wat de rest van de platformhouders betreft: we weten nu dat we dit jaar geen Nintendo Switch 2 zullen zien, en Xbox-baas Phil Spencer zegt dat zijn hardwareteams creatief nadenken over de nieuwe Xbox - misschien zelfs ‘verschillende, unieke vormen van hardware’. Ik moet eerlijk zeggen: de speculatie over de volgende generatie hardware heb ik niet gemist. Hopelijk kan ik mijn irritatietranen straks smoren met de sterke games die we doorgaans aan het einde van de cyclus krijgen.

De Amerikaanse LHBT+-belangenorganisatie GLAAD heeft voor het eerst breed onderzoek gedaan naar LHBT+-representatie in videogames. Volgens het rapport identificeren een vijfde van alle gamers zich als LHBT+. Logisch, zoals GLAAD zelf ook aanstipt: games zijn niet alleen goed escapisme, maar zeker ook een goede plek voor zelfexpressie. Zeker met de toenemende invloed van rollenspellen, en de vaak aanwezige mogelijkheid om je eigen personage vorm te geven. Maar ook gewoon omdat je zélf mag bepalen wat je in een game doet.

Toch valt representatie binnen games tegen, schrijft GLAAD: slechts 2% van alle games heeft LHBT+-personages of verhaallijnen. Ik vraag me zelf af of dat niet iets te kort door de bocht is; op Steam alleen al kwamen er vorig jaar 14.000 games uit, waarvan slechts een fractie daadwerkelijk veel verkocht worden. Juist in grote games wordt er meer aandacht besteed aan diversiteit, omdat dat goed is voor de omzet. Hoe inclusiever de game, denkt men aan de top, hoe meer gamers en dus hoe meer inkomsten. Dat zorgde de afgelopen jaren voor een toenemende verschuiving naar inclusievere verhalen en hoofdpersonages (al blijft het relatief: 20% van alle game-hoofdpersonages zijn nu vrouw. Tien jaar geleden was dat 6%).

Aan de andere kant, schijnbaar spelen de meeste LHBT+-gamers op Nintendo Switch, en juist dáár komen weinig grote games uit met LHBT-verhaallijnen. Erfgoed van de Japanse cultuur van Nintendo, schat ik, en van Nintendos neiging om het bij archetypische verhaaltjes te houden over prinsessen en helden of koelkastvretende monstertjes zonder romantische drive. En: we zagen pas drie jaar geleden met The Last of Us Part Two de eerste grote mainstream game waarin een vaste, niet zelf te bepalen hoofdpersoon queer was. Wat dat betreft valt er inderdaad nog wel wat te winnen.

Enfin, waar het rapport ook fijntjes op wijst: waar het nog niet goed gaat met inclusiviteit, komt dat waarschijnlijk door aannames over het gamerpubliek. Die eeuwige aanname dat gamers heteroseksuele jongens tussen de 10 en de 25 jaar oud zijn zit niet alleen vast in de hoofden van ouders, krantenmakers en bange politici, maar ook bij veel gametopmensen. Alleen al daarom is het fijn dat GLAAD nu in kaart heeft gebracht dat zo’n 17 procent van alle gamers zich niet als heteroseksueel of cisgender identificeren. 70 procent van alle cisgender, heteroseksuele gamers zegt dat ze het niet erg vinden als een game de optie biedt om een queer hoofdpersonage te spelen.

We gaan de goede kant uit, maar een rapport als dit maakt duidelijk dat we eigenlijk nog in een pril stadium zitten. Mondjesmaat zien we dat LHBT+-personages worden toegevoegd aan de selectie helden in grote online games als Apex Legends en transgender personages in games als Tell Me Why die op het niveau nét onder blockbustergames. Baldur’s Gate 3, dé game van vorig jaar, is een rollenspel in het BioWare-model waar je romances kan aangaan met personages van verschillende geslachten. Als je er in zit, voelen de veranderingen razendsnel. Wie het GLAAD-rapport leest, denkt echter: shit, we hebben jaren getreuzeld. Nu pas de inhaalslag.

Misschien is deze zondag een goed moment om het LHBT+-gamearchief weer eens in te duiken.

• Bastiaan Vroegop besprak het tweede deel van de Final Fantasy VII-remake, Rebirth. Deze nieuwe take op een oud meesterwerk is een fenomenale ervaring, vindt hij.

• En in navolging van de enorme investering van Disney in Fortnite-maker Epic Games dook ik voor de Economiepagina’s in de vraag: wat hebben deze twee bedrijven aan deze samenwerking?

• Ik werd uitgenodigd door de BNR-podcast All in the Game om te praten over verhalende videogames. En Soul Reaver, natuurlijk. Altijd Soul Reaver.

• Ik tikte géén recensie van Skull and Bones, de nieuwe piratengame van Ubisoft. Mijn recensie in één zin: ga lekker Assassin’s Creed: Black Flag spelen - na tien jaar nog steeds een van de beste games die Ubisoft ooit maakte, en zoveel beter dan 90% van hun output sindsdien. En dat weten ze zelf ook, want er wordt flink gewerkt aan een remake.

• Baldur’s Gate 3 en Marvel’s Spider-Man 2 zijn de grote winnaars op de DICE Awards. De awardsjury bestaat bij DICE volledig uit gameontwikkelaars.

• Pokémon-met-mitrailleurs-game Palworld heeft weer een nieuw gebruikersrecord te vieren: 25 miljoen mensen downloadden de game.

• Yoshitaka Murayama, mede-bedenker van de populaire cultgameserie Suikoden, is op 55-jarige leeftijd overleden.

• Na heel veel spanning en geruchten eindigt de ‘gaat Xbox zijn strategie aanpassen?’-kwestie met een zucht. PlayStation-eigenaren mogen straks aan de slag met vier kleinere Xbox-games, kondigde het bedrijf aan. Het gaat om piratengame Sea of Thieves, het Honey-I-Shrunk-The-Kids-achtige Grounded, en twee van mijn favoriete games van 2022-2023: het historische spel Pentiment en muziekgame Hi-Fi Rush. Aanraders voor wie wel een PlayStation heeft, maar geen Xbox.

• Volgens Steam kwamen er in 2023 in totaal 500 games uit die meer dan 3 miljoen dollar verdienden. Twee keer zoveel dan in 2018. Fatsoenlijk, vind ik eigenlijk.

• Ook de Epic Games Store had een jaarlijkse update. Daar loopt het nog steeds lang niet zo storm als ze hoopten, zeker in vergelijking met Steam. In 2023 verdiende Epic 950 miljoen dollar aan de gamewinkel - en neemt zijn eigen games (waaronder dus Fortnite) mee in dat getal.

• Fans maakten zich zorgen over de verkoopcijfers van Alan Wake 2, die lang uitbleven. Nu heeft Remedy ze bekend gemaakt: 1,3 miljoen exemplaren sinds november vorig jaar, een respectabel aantal voor een horrorgame; het maakt Alan Wake 2 tot de snelstverkopende game van de Finse studio.

• Tamoor Hussain is zo’n naam die je vaker hoort als je in het gamejournalistieke wereldje rondloopt. Voor de verandering werd de GameSpot-chef en BAFTA-jurylid dit keer eens zelf geïnterviewd, wat een mooi portret oplevert over zijn jeugd in een Britse achterstandswijk. “As a kid without the agency to walk around alone, I’d immerse myself in games.”

• Nog niet hier, maar ik kijk er naar uit: NoClip werkt aan een documentaire over de geschiedkundige en zeer bijzondere game Pentiment.

• De Borderlands-verfilming wordt een puinhoop, dat weet ik nu al. Maar misschien - aan de trailer te zien - valt er nog plezier te beleven aan hatewatchen.

• De makers van Halo 3 gebruikten slechts één rots voor de hele game, ontdekte een gamer. Eén rots!