Crisis maakt slachtoffers in de Nederland game-industrie | 05-05

Het was een bedroevende week voor wie de Nederlandse game-industrie volgt: KeokeN Interactive en Paladin Studios, twee toonaangevende Nederlandse gamestudio’s, trekken er de stekker uit. De reden is voor beide bedrijven hetzelfde: er is geen werk meer te vinden, geen uitgeefdeals, zelfs niet genoeg bijkluswerk voor andere studio’s. De schrik zit er bij internationale investeerders nog steeds in. Dat beginnen we ook in Nederland te voelen.

Het 19-jarige Paladin Studios was met zijn 45 medewerkers één van de grotere gamebedrijven van Nederland. Van de buitenkant leek een soort stabiele rots in de branding: elk jaar stond Paladin met een flinke aanwezigheid in het Nederlandse paviljoen op gamebeurs Gamescom. Ze scoorden Netflix-deals, wonnen enkele jaren geleden nog de Best Dutch Game-award voor hun Nintendo Switch-game Good Job!, en leken comfortabel in een niche van vrolijke kleine vrijetijdsgames. Oprichter Derk de Geus was enkele jaren lang voorzitter van de Nederlandse belangenkoepel voor gamebedrijven, de Dutch Games Association.

Het bedrijf stopt voordat het te laat is, schrijft De Geus nu op LinkedIn. Paladin kán nog door, maar de kans dat het geld binnenkort opraakt is groot. Liever wil de leiding de laatste reserves gebruiken om de werknemers een zachte landing te geven - een zeldzame houding in de game-industrie, waar bedrijven nog vaak over de ruggen van medewerkers door de poten gaan.

KeokeN Interactive, inmiddels tien jaar actief en maker van de verhalende games Deliver Us The Moon en Deliver Us Mars, stopt niet volledig. Oprichters Koen en Paul Deetman hebben de laatste werknemers - op het toppunt had het bedrijf 45 man in dienst - ontslagen en gaan samen zoeken naar mogelijkheden om KeokeN weer opnieuw op te bouwen, schrijven ze. Het past bij Koen en Paul, die ik de afgelopen jaren regelmatig sprak voor stukken in NRC: ik ken ze als ontwikkelaars die zowel transparant als ambitieus zijn, en dingen niet gemakkelijk laten gaan.

Enkele weken geleden maakten ze nog alle pitches bekend waarmee ze de afgelopen jaren bij ontwikkelaars aanklopten. Het mocht alleen niet baten; ook op de Game Developers’ Conference van dit jaar hielden uitgevers hun handen op de knip. De kans is dan ook reëel dat we de komende tijd nog meer studio’s zien sluiten. Problematisch, want na jaren stagnatie was de nationale gamesector eindelijk aan een groeispurt bezig. De huidige economische malaise in de game-industrie treft ‘ons’ op een fragiel moment.

Andere Nederlandse studio’s hebben gelukkig deals die nog wel even doorlopen. Experts geloven voorzichtig dat de wind in 2025 weer zal bijdraaien. Maar dat maakt 2024 tot een taaie en angstige zit; wij gamejournalisten houden LinkedIn angstvallig in de gaten.

Ik heb in ieder geval de telefoon maar weer gepakt: dit is niet alleen een dossier voor de nieuwsbrief, maar zeker ook voor de krant.

Helldivers 2 leek on track om de publiekslieveling van het jaar te worden, maar een bijzondere beslissing door Sony gooit roet in het eten. Spelers moeten sinds kort een PlayStation Network-account hebben als ze Helldivers willen spelen - óók op pc. Volgens Sony moet dat omdat ze anders de veiligheid van het spel niet kunnen waarborgen.

En dat is een probleem, want PSN is lang niet in alle landen aanwezig. Gamers uit 73 landen kunnen een account aanmaken bij de dienst; de rest valt naast de boot, of moet doen alsof ze elders vandaan komen. Zelfs ik schrok van de lange lijst van landen die geen toegang hebben tot PSN.

Het toont wel hoe blind veel gamebedrijven nog altijd zijn voor gamers buiten het Westen. En dat Sony nog steeds niet helemaal goed weet hoe het om moet gaan met games buiten hun eigen spelcomputer. Sinds kort zijn er allerlei grote Sony-blockbusters op pc te spelen: goed voor concurrentie en de consument. Maar wat moet je ervan vinden als je vervolgens tóch een account bij Sony moet hebben?

Tja: enerzijds is dit niet bepaald nieuw. Bedrijven als Electronic Arts vragen je al langer om via hun in te loggen op je pc-games. Ze doen dat onder andere zodat ze kunnen checken dat jouw game niet illegaal gedownload is, en om er voor te zorgen dat iedereen zich aan dezelfde spelregels houdt. Anderzijds is hier ook al lang verzet tegen: in een steeds digitalere industrie krijg je zo wel heel erg het idee opgedrongen dat een game niet van jou is, ook al heb je er geld voor betaald. Ook kan je verstrikt raken in hardwarekwesties en allerlei regels die bedrijven opleggen aan accounthouders.

In het geval van Helldivers 2 lijkt het me simpel: je kan mensen geen accountvereiste opleggen als je het onmogelijk maakt voor veel gamers om überhaupt een account te nemen. De makers van de game, Arrowhead Studios, hebben gamers dan ook gevraagd om negatieve recensies achter te laten op Steam - ze hopen daarmee een signaal te sturen naar hun uitgever (Sony). Het lijkt me ook dat Sony dit had kunnen zien aankomen. Een rare, domme self-inflicted wound, die voor de PlayStation-maker op een pijnlijk moment van heruitvinding komt. Oef.

• Lars Wingefors wilde met zijn Embracer dé gamegigant van Europa worden. Na jaren overnamedrift zakte het bedrijf echter door de poten. Uitgevers Gearbox en Saber Interactive werden afgestoten; nu kondigt Wingefors aan dat hij zijn bedrijf in drieën opsplitst.

  • De hoge uitstaande schulden worden neergelegd bij de financieel succesvolste tak, Asmodee, dat bordspellen maakt. De rechten voor Lord of the Rings worden samen met de blockbustergamebedrijven ondergebracht bij Middle-earth Enterprises & Friends, de kleinere games komen te vallen onder Coffee Stain & Friends.

• Nintendo blijft strijden tegen emulatoren - software die het mogelijk maakt om games te spelen die eigenlijk voor een ander platform bedoeld waren. Het bedrijf heeft geëist dat zo’n 8.500 archieven op GitHub die code van emulator Yuzu bevatten offline worden gehaald. Yuzu maakte het mogelijk om Switch-games te spelen zonder Nintendo Switch.

• LinkedIn biedt sinds deze week ook puzzelgames om te spelen. Grote techbedrijven - en mediabedrijven, waaronder ook Mediahuis NRC - zetten steeds meer in op puzzelgames om gebruikers een extra reden te geven om vaak terug te komen.

• Gamewebwinkel Steam heeft de voorwaarden voor retouren aangepast. Eerder kon je een game retour ‘sturen’ als je minder dan twee uur speeltijd in het uiteindelijke product hebt doorgebracht; nu telt ook de periode vóór een game af is mee. Belangrijk voor onafhankelijke ontwikkelaars, die hun games vaak jaren in een vroege toegang (Early Access)-vorm aanbieden terwijl ze doorwerken aan een definitieve versie van het spel.

• Gamegigant Square Enix verloor afgelopen jaar 140 miljoen dollar vanwege geannuleerde projecten. Het bedrijf wil in het vervolg ‘selectiever’ gametitels ontwikkelen.

• Fallout is nu de op één na best bekeken serie op Prime Video ooit.

• De Chinese gameuitgever Tencent investeert fors in het Finse gamebedrijf Remedy (oa Control, Alan Wake). Niks specifieks over te zeggen, wel opmerkelijk.

• Er komt geen BlizzCon dit jaar. De jaarlijkse beurs was lang dé plek voor fans van Blizzard games, maar sinds de pandemie en de overname door Microsoft is het evenement nog maar één keer fysiek gehouden.

• El Paso, Elsewhere, de hallucinante indie-noir-hit van vorig jaar, krijgt een verfilming. Wat een tijden.

• Er valt veel te zeggen over gamesmarketing in de jaren 80, maar deze vintage Super Mario All-Stars reclame met de Britse cabaretier Rik Mayall is fantastisch.